هر آنچه لازم است درباره کبد چرب بدانید!

بیماری کبد چرب، یک بیناری شایع در بین همه کشورها از جمله ایران است. تغییر زندگی ها و سوق آن به سوی زندگی ماشینی، مهم ترین دلیل سرعت گرفتن شیوع این بیماری شود. چاقی و عدم تحرک نقش زیادی در چرب شدن کبد داشته و پیش بینی می شود که تا بیست سال آینده این بیماری به بالاترین حد خود برسد. آمار ابتلای ایرانیان به کبد چرب، متاسفانه بالاست و به ازای هر سه، یک نفر به آن مبتلاست. به عبارتی حدود ۴۰ درصد از مردم ایران به این مشکل مبتلا هستند که برخی از آن آگاه و بیشتر بی خبرند. این اختلال کبدی بیشتر در سنین بالای ۴۰ الی ۶۰ سال و به دلیل بی توجهی به سبک زندگی پیش می آید. زنان بیشتر از مردان در معرض کبد چرب قرار دارند. موضوع اصلی در رابطه با این بیماری، پیشرونده بودن آن است که به مرور زمان گشترش یافته و حادتر می شود. در واقع کبد چرب در مراحل ابتدایی هیچ علامتی نداشته و به صورت پنهان است. اما در ادامه پیشرفت کرده و اگر کنترل نشود، به بیماری های حادی مثل نارسایی یا سیروز کبدی منجر می شود. در این مقاله آنچه لازم است درباره کبد چرب بدانید، کاملا شرح داده شده است. با ما همراه باشید.

کبد چرب چیست و چگونه به وجود می آید؟
کبد، یکی از اعضای اصلی و مهم بدن است که مسئولیتی حیاتی در بدن را بر عهده دارد. این بخش از لحاظ بزرگی جایگاه دوم را بین اعضای داخلی بدن داشته و وظیفه سم زدایی از بدن را انجام می دهد. در واقع خوردنی ها و آشامیدنی ها در این بخش غربال و فیلتر می شود. هر ماده ای که از راه دهان وارد بدن می شود، حاوی مقداری ماده مضر است. مواد مضر مثل چربی های خطرناک، مواد افزودنی، عناصر سنگین و … در این بخش از بدن جذب و پس از سالم سازی به بدن بازگردانده می شود. خود کبد نیز در پایان توسط سلول هایی پاکسازی می شود. درون کبد همواره مقدار مشخصی چربی وجود دارد که به ازای هر صد گرم وزن خودش، پنج گرم می باشد. این میزان چربی در کبد، طبیعی است و اگر از این مقدار فراتر رود، کبد چرب پیش می آید. در واقع طی این اتفاق، کبد به دلایل مختلف که عمده ترین آن ورود بیش از حد چربی است، توانایی خود را برای کنترل و غربال مواد از دست می دهد. سپس چربی در بافت کبد رسوب یافته و در نهایت التهاب در آن رخ می دهد.

کبد چرب

چند نوع کبد چرب داریم؟
بیماری کبد چرب به دلایل مختلفی ایجاد می شود و بر همین اساس، انواع مختلفی دارد.
کبد چرب غیر الکلی: این نوع که اصطلاحا به آن NAFLD می گویند، به دلایلی جز مصرف الکل رخ می دهد. مثل استفاده از غذاهای چرب، فست فود و … . به مرور زمان چربی ها وارد کبد شده و به دلیل ناتوان بودن این بخش از شکستن و سوختن چربی ها، آنها انباشته و کبد را چرب می کنند. در حالت ابتدایی این مشکل بدون نشانه است. اما در ادامه پیشرفت کرده و می تواند مشکلاتی جدی مثل نارسایی و سیروز کبدی را ایجاد کند.
کبد چرب الکلی: استفده از الکل برای بدن مضرات زیادی دارد و یکی از بخش هایی را که دچار آسیب می کند، کبد است. مصرف مشروبات الکلی بر عملکرد کبد تاثیر منفی داشته و توانایی آن را برای شکست چربی کاهش می دهد. نتیجه این کار بیماری کبد چرب است که در صورت ادامه به سیروز کبدی منجر می شود.
کبد چرب بارداری: این مورد کمتر از سایرین رخ می دهد و مخصوص زنان باردار است. در دوران بارداری و خصوصا سه ماهه آخر، به دلیل تغییرات هورمونی چربی های بیشتری درون کبد انباشته می شود. ایجاد این مشکل علائمی دارد که با مشاهده آنها باید به پزشک مراجعه شود. زیرا ممکن است کبد چرب بارداری پیشرفت کرده و مشکلات جدی تری مثل نارسایی کبدی، کلیوی و خونریزی را ایجاد می کند. در برخی موارد نیز این وضعیت بعد از وضع حمل و به مرور از بین می رود.

کبد چرب

از لحاظ پیشرفت چند نوع کبد چرب داریم؟
میزان پیشرفت بیماری اهمیت زیادی دارد و از این لحاظ بیماری چهار درجه دارد. در درجه یک که به دلیل نادرست بودن شیوه زندگی ایجاد شده، با رعایت رژیم دارویی تجویز شده پزشک، تحرک و سالم سازی تغذیه، می توان شرایط را به حالت طبیعی بازگرداند. در کبد چرب درجه دو و درجه سه، شرایط بیمار کمی پیچیده تر شده و علائم خود را بیشتر نشان می دهند. این افراد باید هر چه سریعتر برای درمان به یک متخصص مراجعه کنند. در صورت سهل انگاری بیماری به درجه ۴ می رسد که کبد کاملا از کار افتاده و به اصطلاح به آن سیروز کبدی می گویند. مبتلایان به این نوع کبدچرب، باید منتظر پیوند کبد باشند.

کبد چرب به چه دلیلی ایجاد می شود؟
عامل اصلی و مهم ابتلا به کبد چرب، پرخوری و به دنبال آن نداشتن تحرک یا کم تحرکی است. دلیل این ادعا، آمار منتشر شده از مبتلایان به این بیماری است که حدود ۷۰ درصد آنها چاق یا اضافه وزن دارند. البته برخی بیماری ها مثل چربی یا فشار خون و همچنین دیابت، زمینه را برای چرب شدن کبد و اختلال در آن فراهم می کنند. گاهی تغییر ناگهانی در متابولیسم بدن نیز می تواند زمینه ساز این اختلال شود. گرسنگی و سوء تغذیه، رژیم غذایی نادرست و کاهش وزن ناگهانی می تواند متابولیسم بدن را به هم بریزد. این موضوع برای افرادی که سرخود رژیم گرفته و سعی در لاغر کردن خود دارند، یک زنگ خطر است. عوامل دیگری نیز در این مشکل دخیل هستند که می توان در این بین به استفاده بیش از حد از برخی داروها، استرس زیاد، نوشیدن الکل و بارداری اشاره کرد.
کبد چرب

 

علائم ابتلا به کبد چرب چیست؟
کبد چرب به هر دلیلی که ایجاد شده باشد، علائم مشابهی ایجاد می کند. این علائم بر اساس اینکه بیماری در مراحل ابتدایی یا پیشرفته باشد، با هم تفاوت دارند. در صورت قرار داشتن بیمار در مراحل ابتدایی علائم به شرح زیر می باشند:

  • احساس ضعف، کسالت و خستگی همیشگی
  • نداشتن تمایل به غذاخوردن و از دست دادن اشتها
  • کاهش وزن
  • درد شکم در قسمت بالایی سمت راست
  • نداشتن تمرکز در انجام کارها و کلافگی و گیجی

در صورت حاد بودن شرایط، علائم به صورت زیر خواهد بود:

  • ابتلا به هپاتیت آ، بی، سی
  • احساس پر آب شدن شکم
  • کلافگی و سردرگمی
  • خارش همه بخش های بدن
  • زرد شدن سفیدی چشم

اما در صورت ابتلا چگونه باید آن را درمان کنیم؟
معمولا بیماری کبد چرب، به دلیل نداشتن علامت، پنهان است و به صورت اتفاقی و طی آزمایشات، در این مرحله تشخیص داده می شود. به همین دلیل چک کردن سلامتی بدن با انجام آزمایشات مختلف حداقل سالی یک بار توصیه می شود. اگر کبد چرب در مراحل ابتدایی تشخیص داده شود، درمان آن بسیار راحت تر و سریع تر صورت می گیرد. در غیر این صورت می تواند به مشکلات و بیماری های جدی ختم شود که درمان آنها بسیار سخت و هزینه بر است. درمان اصلی کبد چرب بر اساس نظر پزشک متخصص و تجویز او صورت می گیرد. به همین دلیل نباید به شکل خودسر دارویی را تهیه و مصرف کنید. در کنار عمل به توصیه دارویی پزشک، اصلاح سبک زندگی، اهمیت بسیار زیادی در روند بهبودی خواهد داشت. به طور کلی منظور از اصلاح سبک زندگی، اصلاح رژیم غذایی، انجام فعالیت های بدنی به میزان کافی و دوری از محیط های پر از تنش و استرس است.. افراد مبتلا به کبد چرب ملزمند از یک رژیم مناسب با وضعیت خود استفاده کنند. این رژیم بیشتر گیاهی و غنی از فیبر است. برخی سبزیجات تازه و میوه ها تاثیر مستقیمی در بهبود عملکرد کبد داشته و بهتر است در وعده های غذایی گنجانده شود. در ادامه به مهم ترین آنها اشاره شده است:
سیر: سیر یک ماده ضدعفونی کننده و سم زدای قوی است. در ساختار این سبزیجات، آنتی اکسیدانی به نام آلیسین قرار دارد که به دلیل دارا بودن سولفور، مواد سمی و خطرناک موجود در بدن مثل جیوه را جذب و به کبد در انجام این کار کمک می کند.

کبد چرب

میوه های حاوی آنتی اکسیدان: برخی میوه ها در مقایسه با بقیه، آنتی اکسیدان بالاتری داشته و به همین دلیل مصرف آنها برای کمک به درمان کبد چرب توصیه می شود. از مهم ترین این میوه ها می توان به طالبی، پرتقال، تمشک، توت فرنگی، شاتوت، زغال اخته، گلابی، آلو و کشمش اشاره کرد. نقش اصلی آنتی اکسیدان ها مقابله با رادیکال های آزاد است. رادیکال های آزاد در بدن و در نتیجه سوخت و ساز شکل گرفته و می توانند آسیب هایی را ایجاد کنند. در واقع اگر این رادیکال ها کنترل نشوند، با تخریب سلول ها بیماری های مختلفی مثل سرطان، نارسایی قلبی، آسیب مغزی، عضلانی، چشمی، سیستم ایمنی و دیابت را به وجود می آورند. کنترل و مقابله با این عوامل، بر عهده آنتی اکسیدان هاست که بدن را به این شکل تقویت می کنند.

سیب: در ترکیب این میوه علاوه بر آنتی اکسیدان، ماده ای به نام پکتین وجود دارد. این ماده با جذب فلزات سنگین، به کبد در انجام مسئولیت ها کمک کرده و آن را تقویت می کند.

چغندر: علاوه بر جذب فلزات سنگین، تصفیه خون را نیز بهبود می بخشد.

لیموترش: استفاده از لیموترش با یک لیوان آب گرم، در درمان کبد چرب بسیار موثر خواهد بود. این نوشیدنی سرشار از ویتامین ی، هسپریدین و آنتی اکسیدان است و برای تقویت عملکرد کبد، معجزه می کند. فواید آب گرم و آبلیمو فقط محدود به کبد نیست و می تواند در بهبود حرکات معده و روده نیز نقش آفرینی کند.

کبد چرب

کلم: کلم با تنوع زیاد خود، یک سبزیجات بسیار مفید برای مبتلایان به کبد چرب است. کلم بروکلی، بروکسل، گل و برگ، خاصیت سم زدایی داشته و به کبد برای دفع آنها کمک می کند. استفاده از این گیاه را به شکل بخارپز در وعده های خود فراموش نکنید.
غذاهای شور، چرب، سرخ شده، فرآوری شده، دارای مواد افزودنی را تا حد امکان در برنامه خود کم یا حذف کنید. در استفاده از انواع مواد لبنیاتی، به میزان چربی آن توجه و کم چرب آنها را استفاده کنید. گاهی برای کنترل میزان چربی لبنیات از شیر و پنیر سویا استفاده می شود.

فیسبوک توییتر گوگل + لینکداین تلگرام واتس اپ کلوب

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *