انگل روده در کودکان چگونه به وجود می آید و راه های کنترل و درمان آن چیست؟
کودکان به دلایل مختلفی همچون چهار دست و پا راه رفتن، انگشت در دهان کردن، دست زدن به هر وسیله ای، بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به انگل قرار دارند. بهترین مکان برای انتقال انگل از یک فرد به فرد دیگر، زندگی در مناطق شلوغ و عمومی است. زیرا در این حالت بهداشت به درستی رعایت نمی شود. از جمله این مناطق میتوان به مهد کودک ها اشاره کرد که کودکان را بیش از پیش در معرض ابتلا به انگل قرار می دهد. انگل ها انواع مختلفی دارند که یک نمونه از آن، انگل روده ای نام دارد. این مقاله به بررسی این نوع انگل، راه های انتقال، روش تشخیص و درمان آن اختصاص داده شده است.
انگل چیست؟
انگل به موجود زنده بسیار کوچکی گفته می شود که برای زنده ماندن، نیازمند تغذیه از موجود زنده دیگری است. از این رو درون یا در سطح بدن آن موجود زندگی می کند. انگل ها بیماری های مختلفی را در موجودات زنده ایجاد می کنند و انواع مختلفی دارند. از مهم ترین انگل ها می توان به کرم، شپش و کک اشاره کرد.
انگل روده ای چیست؟
برخی انگل ها پس از ورود به بدن از طریق خوردن یا آشامیدن مواد آلوده، وارد روده بزرگ شده و زندگی خود را در آنجا آغاز می کنند. انگل های روده متنوع بوده و به صورت تک سلولی یا کرمی شکل هستند. شایع ترین انگل تک سلولی، ژیاردیازیس و نوع کرمی، کرمک نام دارد. البته انواع دیگری از انگل های روده ای نیز وجود دارد که کمتر و در صورت پایین بودن شدید سطح بهداشت ایجاد می شوند. کرمک یا کرم روده ظاهری سبک و باریک داشته و به نام کرم پارازیتی یا کرم نشیمن نیز معروف است. این نوع انگل روده ای در انسان ها بسیار شایع است و البته در بزرگسالان بسیار بیشتر از کودکان دیده می شود. اگر کودک شخصیتی با فعالیت و تحرک بدنی کم باشد، احتمال ابتلا کاهش می یابد.
نحوه عملکرد کرم روده ای در کودکان چیست و چه نشانه هایی دارد؟
ابتدا به دلایل مختلف که در ابتدا به برخی از آنها اشاره شد، این نوع انگل وارد دستگاه گوارش می شود. سپس به روده بزرگ وارد شده و در آنجا شروع به رشد می کند. مراحل بعدی زندگی این نوع کرم، گاهی به صورت پنهان ادامه پیدا می کند. در این حالت، انگل از ناحیه روده فراتر نمی رود و گاهی تا چندین سال به زندگی خود ادامه می دهد. این مورد بیشتر برای افرادی است که اصول بهداشتی مثل شستشوی مقعد و خشک کردن، را به خوبی انجام می دهند.
اما اگر این اصول به درستی صورت نگیرد، انگل به عفونت منجر خواهد شد. در واقع هنگام شب، کرم ها به سمت مقعد حرکت کرده و در آنجا تخم گذاری می کنند. در این منطقه به دلیل پایین بودن بهداشت و مساعد بودن شرایط، تخم ها بهتر رشد می کنند. حرکت کرم ها موجب ایجاد خارش و سوزش در این بخش از بدن می شود. خارش ها گاهی به قدری شدید است که موجب بی قراری، بد خلقی، کم خوابی یا بد خوابی کودک می شود. همچنین میزات این نوع خارش ها در شب شدت می یابد.
لازم به ذکر است که هر گونه خارش در ناحیه مقعد نشانه بیماری انگل روده ای نیست و می تواند دلایل دیگری داشته باشد. به عنوان مثال خشک شدن پوست آن ناحیه،حساسیت به لباس یا پوشک و اسهال نیز می تواند خارش یا سوزش مقعدی ایجاد کند. کودکان مبتلا به این بیماری گاهی دچار حالت تهوع و استفراغ می شوند. در صورت شدت یافتن انگل های موجود در روده، آپاندیس مسدود و موجب ورم روده می شود.
نتیجه سهل انگاری والدین در برخورد با انگل روده کودکان چیست؟
نهان بودن انگل در بدن، هیچ علامتی ندارد اما در صورت عفونت، والدین موظفند نسبت به درمان سریع آن اقدام کنند. در صورت بی توجهی و سهل انگاری، علائم شدیدتر شده و منجر به مشکلات جدی تر خواهد شد که عبارتند از:
- شب ادراری و اسهال
- خارش و سوزش بسیار شدید و در منطقه ای گسترده تر
- ترشحات تناسلی
- عفونت پوستی
بهترین راه های درمان کرم روده ای چیست؟
در موارد ساده و خفیف، نیازی به انجام راه درمانی خاصی نیست و فرد به تدریج بهبود می یابد. اما اگر بیماری شدت یافته و به عفونت مشکل ساز منجر شده باشد، باید سریعاً به پزشک متخصص کودکان مراجعه کرد. پزشکان معمولاً در این موارد داروهایی برای کنترل عفونت و علائم آن و همچنین از بین رفتن و دفع کرم ها استفاده می شود. اثر اولیه داروها یک هفته پس از شروع مصرف خود را نشان می دهد. در این مدت میزان سوزش و خارش کاهش چشمگیری می یابد. اما پزشک معمولاً استفاده از داروها را کمی بیشتر تجویز می کند تا ریشه کرم ها از بدن به شکل کامل کنده شود.
با مصرف داروها، کرم های انگلی از طریق مدفوع، بدن کودک را ترک می کنند و روده ها پاکسازی می شوند. البته این بیماری مسری است و علاوه بر کودک سایر اعضا نیز در معرض ابتلا به آن قرار دارند. به همین دلیل پزشک داروهایی را نیز برای سایر افراد خانواده تجویز می کند. نکته ای که در اینجا ذکر آن ضروری است این است که والدین هرگز برای درمان کودک خود به شکل سرخود از داروها استفاده نکنند و حتما باید به یک متخصص مراجعه کنند. در حین استفاده از داروها و برای اثر بخشی بهتر و سریعتر، والدین وظایفی نیز بر عهده دارند که به شرح زیر می باشد:
- تمیز شستن و خشک کردن کودک پس از مدفوع
- استحمام کودک در آغاز روز برای متوقف کردن و از بین بردن تخم کرم ها
- شستن تمامی اسباب بازی هایی که کودک قبلا با آنها بازی کرده است
- شستن تمامی لباس ها و ملحفه هایی که قبلا از آنها استفاده شده با استفاده از آب گرم
- ضد عفونی کردن و تا حد امکان شستن سطوحی که کودک با آنها سروکار داشته است
- کشیدن پرده ها و بازکردن راه نور برای بیشتر تابیدن به داخل منزل و اتاق ها برای نابودی انگل ها
در صورتی که تمایل داشته باشید می توانید از درمان های طبیعی در کنار درمان های دارویی استفاده کنید. البته این کار ضرورتی ندارد و درمان دارویی به تنهایی پاسخگو خواهد بود. بهترین درمان طبیعی استفاده از سیر در غذاهای کودک است. سیر برای درمان عفونت های مختلف در بدن کاربرد دارد و برای این مورد نیز بسیار موثر است. از خصوصیات این گیاه می توان به ضد باکتریایی و ضد قارچ بودن آن اشاره کرد. علاوه بر این می توانید از ترکیب روغن های کرچک و نارگیل استفاده کنید. فقط کافی است این ترکیب را تهیه و اطراف مقعد کودک بمالید. با این کار خارش و سوزش از بین رفته و درمان راحت تر انجام می شود.
چگونه می توان مانع ابتلای کودک خود به این بیماری شویم؟
مهم ترین عامل ابتلای کودکان به این بیماری، ضعیف بودن سطح بهداشت آنهاست. به همین دلیل با رعایت اصول بهداشتی می توان تا حد زیادی از ابتلا به انگل روده ای جلوگیری کرد. نکات ساده بهداشتی که والدین موظف به انجام آنها هستند عبارتند از:
- تمیز بودن ظاهر کودکان مثل لباس ها
- کوتاه بودن ناخن ها و جلوگیری از ناخن جویدن کودکان
- تمیز شستن و خشک کردن کودک زمان تعویض پوشک یا دستشویی
- جلوگیری از دست زدن کودک به هر وسیله ای
- تمیز شستن دست ها قبل از خوردن یا آشامیدن
- تمیز بودن دست های والدین برای شستن یا غذا دادن به کودک
