چند نوع وکیل داریم؟ وکالت یکی از محبوب ترین و پر طرفدار ترین رشته های دانشگاهی است. این رشته همواره توسط عموم و علاقه مندان مورد توجه واقع شده است و این مسئله همچنان نیز ادامه دارد. خوب است بدانید بر خلاف باور های قدیم عموم، همه وکیل ها از یک نوع نیستند، و انواع بسیار مختلفی از وکیل ها مشغول تحصیل هستند و در نهایت نیز وارد بازار کار می شوند. طی ادامه این متن می خواهیم به بررسی شغل وکالت، مزیت ها و مشکلاتی که این شغل به همراه دارد، و انواع وکیل ها بپردازیم، و درباره هر یک از آن ها توضیح مختصری ارائه دهیم.
همان طور که خودتان می دانید، به مشتری های وکیل ها، و کسی که باید از او دفاع کنند، موکل گفته می شود. بین موکل ها و وکیل ها، قرار دادی باید نوشته و امضا شود که به آن، وکالت نامه می گوییم. طی این قرار داد موارد بسیاری ذکر شده اند، و هر یک از آن ها می توانند وکیل را شامل اختیارات به خصوصی کنند. این قوانین ذکر شده در قرار داد طبق خواسته موکل تنظیم می شوند و از همین جهت نیز می توان گفت که تمامی اعمالی که یک وکیل انجام می دهد به خواست و برای موکل او می باشد. لازم به ذکر است که وکالت نامه، نه تنها به وکیل قدرت و اختیار می دهد که به عنوان نائب حقوق موکل را به دست گیرد و برای حفظ آن ها، تلاش کند، بلکه باعث می شود وظایف به خصوصی برای وکیل تعیین گردد و مسئولیت هایی شامل حال او گردد. بنابراین، یک وکیل وظیفه دارد تمامی این مسئولیت ها را به درستی و آن طور که بهترین نحو است اجرا سازد و از حفظ شدن حقوق موکل و انجام شدن تمامی وظایف و مراحلی که باید، اطمینان حاصل نماید.
معنی لغوی واژه وکالت چیست؟ این کلمه فارغ از مفهومی که به عنوان یک رشته تحصیلی و شغلی دارد، چه معنایی دارد؟
خوب است بدانید معنی لغوی واژه وکالت، تفویض و یا به بیان ساده تر واگذار کردن می باشد. پیش از بیان کردن هر گونه توضیحی شما می توانید به وضوح ارتباط معنای لغوی این واژه را با کاربرد امروزی اش مشاهده نمایید. همان طور که پیش تر نیز ذکر کردیم، طی تنظیم کردن موارد قرار داد و یا همان وکالت نامه، موکل برخی از حقوق و اختیارات خود را به وکیل خود واگذار می کند تا او حفاظت از حقوق او را عهده دار شود. پس همان طور که دیدید، معنی لغوی این واژه به وضوح با کاربردش ارتباط مستقیم دارد و مستقیما به آن اشاره می کند.
در ادامه این متن می خواهیم به مزیت هایی که انتخاب رشته وکالت و مشغول شدن در این حیطه برایتان به همراه می آورد، اشاره کنیم. این رشته، همان گونه که پیش تر نیز ذکر کردیم، یکی از پر طرفدار ترین رشته ها می باشد، و همین امر به ما ثابت می کند که مزیت ها و نقاط قوت این رشته بسیار هستند و به همین علت نیز توانسته است مقبولیت و محبوبیت قابل توجهی بین عموم مردم کسب نماید.
مزیت های شغل های مربوط به حوزه وکالت:
۱. بهره مندی از طیف وسیع انتخاب ها به عنوان گزینه های شغلی:
در حوزه وکالت شغل های بسیاری را می شود انتخاب کرد و در مسیر آن ها تلاش کرد و همین امر یکی از نقاط قوت مهم این حوزه محسوب می شود. چرا که شخص قادر است به راحتی با کسب اطلاعات درباره حوزه های مختلف این رشته، و آشنایی با آن ها، حوزه ای را که با آن ارتباط بیشتر و بهتری بر قرار می کند، شناسایی نماید و آن را دنبال کند. شما می توانید شغل های دولتی و یا شخصی را در این حوزه انتخاب کنید و این مورد نیز کاملا بستگی به سلیقه و خواسته های شما از شغل تان و آینده شغلی آن دارد. برای مثال شما می تواند یک مدافع عمومی شوید، و یا یک مدافع جنایی شوید، حتی می توانید یک دادستان کیفری شوید تا برای بهتر و امن تر ساختن جامعه برای خودتان و عزیزان تان و سایر افراد جامعه تلاش کنید. انتخاب های بسیار متنوع دیگری نیز برای شما وجود دارند که می توانید با انجام تحقیقات دقیق تر و جزئی تر به تصمیم گیری بپردازید.
۲. بهره مندی از درآمد و پاداش مالی مناسب، همراه با پاداش احساسی:
خوب است بدانید اکثر مدافع ها و وکیل ها پس از آن که موفق می شوند آن طور که باید از حقوق موکل شان دفاع کنند و به او کمک کنند حقوق خود را باز گیرد، احساس خوبی به آن ها دست می دهد که در این بخش اصطلاحا این احساس را پاداش احساسی نامیده ایم. در واقع، باید بدانید که بسیار از مدافع ها با هدف و رویای دستگیری از افراد جامعه و کمک به آن ها در حفظ و باز پس گیری حقوق شان به سوی این رشته رفته اند و در این مسیر حرکت کرده اند. پس می توانید به وضوح مشاهده کنید که این شغل با پاداش های احساسی خارق العاده ای همراه می شود. اما این تنها پاداش این شغل نیست! همان طور که خودتان نیز به احتمال زیاد در این باره اطلاعات دارید، وکیل ها از حقوق و درآمد خوبی بهره مند هستند و این امر نیز برای بسیاری از افراد یک مزیت بزرگ و قابل توجه محسوب می شود و از همین جهت نیز افراد بسیاری به این رشته جلب می شوند.
۳. چالش های بی پایان این شغل!
این مورد نیز یکی دیگر از مزیت های مهم و قابل توجه این رشته می باشد. اکثر افراد علاقه دارند در رشته ای مشغول به تحصیل و در نهایت کار شوند که تازگی و جذابیت خود را از دست ندهد و همواره برایشان با چالش و حس تازگی همراه باشد. مژده این جاست که شغل وکالت قطعا این حس چالش و تازگی را همواره برای شما تامین خواهد کرد. چرا که لازم است یک وکیل برای هر پرونده فکر کند و تمامی جوانب را درک کند و بسنجد و این کار نیاز به دقت و تلاش زیاد دارد.
۴. بهره مندی از محیط کار شیک و دوست داشتنی:
البته این مسئله کاملا بستگی به خود شخص و میزان تلاش و مهارت او دارد. اما بسیار از حقوق دان ها و موکل ها، پس از مدتی قادر می شوند که دفتر وکالت خود را تاسیس کنند و در آن مشغول به کار شوند و از همین جهت نیز قادرند درست همان طور که می خواهند و علاقه دارند محیط کار خود را سامان دهی نمایند. به علاوه برخی از موکل ها نیز به استخدام شرکت ها و کمپانی ها در می آیند و در این اماکن یک دفتر اختصاصی وکالت در اختیار آن ها قرار می گیرد و محیط کار جذابی و مورد تاییدی برای آن ها فراهم می سازد.
معایب شغل های مربوط به حوزه وکالت:
در نظر داشته باشید که برخی موارد بسیار مربوط به سلیقه و شخصیت خود شخص می باشند و هرگز نمی توان یک مورد را به طور قطع در حوزه مزیت ها و یا معایب قرار داد. اما با این وجود می توانیم در نظر داشته باشیم که برخی موارد به طور کلی برای اکثریت افراد دلنشین هستند و مزیت محسوب می شوند و برخی موارد برای اکثریت افراد ناخوشایند و آزاردهنده محسوب می شوند و از همین جهت نیز عیب به شمار می آیند. در ادامه این بخش می خواهیم به معدود مواردی اشاره نماییم که برای اکثریت افراد ناخوشایند هستند و معایب شغل های حوزه وکالت محسوب می شوند.
۱. نیاز به تلاش و مهارت زیاد:
در نظر داشته باشید برای موفق شدن در حوزه وکالت تلاش و مهارت بسیار زیادی لازم است و فرد باید با تمرکز بسیار زیاد زمان قابل توجهی را به تحصیل و کسب علم و تجربه اختصاص دهد. در صورت رعایت نکردن این نکته و بهره مند نشدن از همه قوا و نیروی خود، شخص قادر نخواهد بود که در این حوزه به موفقیت چشم گیری دست یابد. البته، ناگفته نماند که این مورد تنها مربوط به شغل های این حوزه نمی باشد و ذاتا برای موفق شدن در هر حوزه و مکانی باید تمامی تلاش خود را به کار برد و کسب علم و تجربه و مهارت پرداخت. تلاش و تمرکز پله های موفقیت محسوب می شوند و هرگز نمی توان بدون بالا رفتن از آن ها به موفقیت دست یافت.
۲. تفکرات نادرست عموم مردم به وکلا:
یکی از موضوعاتی که بسیار باعث ناراحتی و نارضایتی وکیل ها می شود، طرز تفکر عامه مردم نسبت به آن هاست. اکثر مردم به علت بی اطلاعایی و عدم آگاهی، نظرات نادرستی نسبت به وکیل ها دارند و حرف های نادرستی درباره آن ها بیان می کنند. از جمله این موارد می توانیم به این مورد اشاره کنیم که مردم همواره وکیل ها را به علت میزان درآمد شان مورد سرزنش قرار می دهند و گمان می کنند این افراد، بیش از حد از آن ها پول می گیرند و تنها به فکر سود خود هستند. اما این طرز تفکر درست نیست! وکیل ها برای هر پرونده ای که از آن دفاع می کنند باید فعالیت زیادی بکنند و زحمات زیادی بکشند و به همین علت است که حقوق بالایی نیز دریافت می کنند.
۳. استرس بسیار بالا:
همان طور که پیش تر نیز گفتیم، این کار یکی از شغل های پر چالش محسوب می شود و همواره با تازگی همراه است. اما این مسئله را به عنوان یک مزیت درنظر گرفتیم که سبب می شود شخص، در این رشته حس خسته شدن و تکراری بودن به او دست ندهد. اما، باید توجه داشته باشید که گاهی این چالش ها می توانند از سطح قابل تحمل بیشتر شوند و در نتیجه باعث ایجاد اضطراب و استرس زیاد در وجود وکیل ها گردند. بنابراین، اگر از استرس در محیز کار بیزار هستید، هرگز نباید سراغ این حوزه و این شغل بروید.
در ادامه این متن می خواهیم به بررسی انواع وکیل ها بپردازیم و درباره کار آن ها و ویژگی های به خصوص آن ها توضیحات مختصری ارائه دهیم، تا موجب آشنایی بیشتری با این انواع شود:
قبل از هر چیز باید توجه داشته باشید که به طور کلی انواع مختلف وکیل ها را در چند دسته به خصوص قرار می دهند و آن ها را بر طبق این دسته ها، طبقه بندی می کنند. برای کسب درک بهتر و بیشتر درباره انواع مختلف وکیل ها، ابتدا لازم است این دسته بندی ها را شناسایی کنیم و درباره آن ها اطلاعات کسب کنیم. این کار باعث افزوده شدن اطلاعات ما در این باب می شود و هم چنین سبب می شود بهتر و راحت تر بتوانیم انواع مختلف وکیل ها را بشناسیم.
دسته اولی که می خواهیم درباره آن اطلاعات ارائه دهیم، وکیل های دادگستری می باشند.
۱. وکیل های دادگستری:
هر شخصی باید مراحل و زحمات زیادی را پشت سر بگذارد تا بتواند به یک وکیل پایه یکدادگستری تبدیل شود. در این بخش می خواهیم این مراحل را به شکل موردی برای شما لیست نماییم:
الف. تحصیل در رشته حقوق، در مقطع حداقل لیسانس و یا حتی مقاطع بالاتر
ب. تحصیل کردن مبانی
پ. تحصیل کردن فقه
ث. شرکت کردن در آزمون کانون وکلای دادگستری، خوب است بدانید این آزمون بسیار حائز اهمیت است و همین امر نیز باعث شده رقابت بی نظیر و زیادی در این آزمون وجود داشته باشد. این رقابت باعث می شود برای قبولی در این آزمون، رتبه های خوب و برتر شانس بهتری داشته باشند و تنها آن ها پذیرفته شوند.
در نهایت، پس از گذراندن تمامی این مراحل و قبولی در این آزمون، شخص می تواند پروانه و مجوز دریافت کند و به تاسیس دفتر وکالت خود بپردازد و در آن آغاز به کار نماید.
۲. وکیل های مدنی:
وکیل های مدنی تنها به پرونده های به خصوصی در حوزه اداری می پردازند و در این باب به تنظیم وکالت نامه و تنظیم قرار داد ها مشغول می شوند. از جمله این وکالت نامه ها و پرونده ها ما می توانیم به پرونده های طلاق اشاره کنیم. به علاوه، تنظیم قرار داد ها و اسناد خرید و فروش املاک نیز به عهده همین وکلا می باشد. باقی امورات اماکن اداری و اجاره ها و سایر مواردی که به این حوزه ها مربوط می شوند نیز در همین دسته قرار می گیرند و به وکیل های مدنی سپرده می شوند.
۳. وکیل های مع الواسطه:
وکیل های مع الواسطه تنها در شرایط به خصوصی به کار مشغول می شوند. در نظر بگیرید شخصی بنا به هر دلیلی، برای مثال حبس بودن در زندان، نتواند خود برای خود وکیلی انتخاب کند. در این ظرایط نیاز است شخص دیگری برای او وکیلی انتخاب کند و استخدام نماید. به این وکیلی که از طریق شخصی، برای شخصی دیگر به وکالت منصوب شده است وکیل مع الواسطه می گوییم.
در ادامه می خواهیم برخی از انواع مشهور تر وکلا را نام ببریم و آن ها را معرفی نماییم:
۱. وکیل انتخابی:
همان طور که از نامش پیداست، این نوع از وکلا توسط موکل انتخاب می شوند و به کار مشغول می شوند.
۲. وکیل معاضدتی:
قوانین مدنی اعلام می دارند هر شخصی که در مراجع قضایی حاضر شود، باید حتما وکیل داشته باشد. اما انجام این کار برای همه افراد و تمامی قشر جامعه ممکن نیست، چرا که بسیاری از افراد قادر به پرداخت هزینه های استخدام وکیل نیستند و توان مالی برای انجام این کار را ندارند. در این صورت دولت از این دسته وکلا بهره می گیرد و آن ها را برای دفاع از حقوق افراد بی بضائت می گمارد.
۳. وکیل تسخیری:
می توان گفت وضعیت وکیل های تسخیری آن چنان با وکیل های معاضدتی تفاوت ندارد و شباهت هایی بین این دو یافت می شود. البته باید در نظر داشته باشید که وکیل های تسخیری برای پرونده های کیفری در نظر گرفته می شوند و از طرف دولت برای دفاع از متهمان این پرونده ها گماشته می شوند.
۴. وکیل اتفاقی:
وکیل اتفاقی، لازم است کسی باشد که در این حوزه مشغول تحصیل باشد اما هنوز در آزمون های مربوطه شرکت نکرده باشد و به دوره کارآموزی وارد نشده باشد. می توان گفت درست همان طور که می توانیم از اسم این نوع از وکیل ها درک کنیم، این وکیل ها کاملا به طور اتفاقی به پرونده ای مشغول می شوند. برای مثال چنین شخصی سعی می کند به خویشاوندان خود برای حل مشکلات حقوقی شان کمک کند. سپس، در این مسیر می افتد و طی کردن مراحل قانونی و دریافت حقوق می تواند به طور موقت به انجام شغل وکالت بپردازد.
۵. وکیل کارآموز:
همان طور که خودتان نیز می توانید حدس بزنید، وکیل هایی که تحصیل شان را به اتمام رسانده اند و در آزمون های مربوطه نیز قبول شده اند، اما هنوز از تجربه و مهارت کاری کافی برخوردار نسیتند، لازم است مدتی را به عنوان یک کارآموز زیر درست افرادی که تجربه و مهارت کافی دارند به کار مشغول شوند و تحت حمایت آن ها پرونده های کوچک و سبک را به عهده بگیرند تا رفته رفته از دانش و تجربه کافی بهره مند شوند. به این نوع از وکیل ها، وکیل کارآموز، می گوییم. و اصطلاحا می گوییم آن ها به وکالت کارآموزی مشغول هستند.