توسعه گردشگری کشاورزی، فرصتی طلایی برای رونق اقتصادی در ایران
گردشگری کشاورزی بخشی از صنعت گردشگری است که به آن اگری توریسم (برگرفته از اگری کالچر و توریسم) می گویند. در این بخش با استفاده از فعالیت های کشاورزی و پرورش محصولات مختلف به شکل سنتی، جذب گردشگر صورت می گیرد. آنچه که واضح است پرطرفدار بودن گردشگری کشاورزی در زمان حاضر است. امروزه زندگی ماشینی و سرشار از تکنولوژی، ما را به شدت از هم دور کرده است. بیشتر وقت ما در محل کار، منزل، ماشین یا با گوشی هوشمند سپری می شود و فرصت کمی پیدا می کنیم تا به دل طبیعت رفته و از زیبایی های آن لذت ببریم.
مهم ترین چیزی که می تواند در این برهه از زمان، این کمبودها را جبران کند، رونق گردشگری کشاورزی است. مردم روستایی معمولا یک قطعه زمین داشته و علاوه بر تولید محصولات مورد نیاز خود، از زندگی در طبیعت و هوای سالم آن لذت می برند. تورهای گردشگری از این فرصت مناسب استفاده کرده و امکان بازدید از روستاهای خوش آب و هوا را برای دوستداران مهیا کرده اند.
این بهترین فرصت برای رفتن به دامان طبیعت و رها شدن از شلوغی و هوای آلوده شهری است. در این نوع گردشگری، علاقه مندان می توانند به روستاهای مختلف سفر کنند. در کنار بازدید مسافران از مراتع و مزارع روستایی، آنها با پرورش محصولات نیز آشنا می شوند. این کار از دو جهت اهمیت بسیار بالایی دارد. اولاً اینکه کشاورز تشویق می شود تا محصولات خود را به میزان بیشتر و کیفیت بهتری تولید کند. ثانیاً میزان علاقه مردم به کشاورزی بیشتر شده و می تواند موجب افزایش سرمایه گذاری در این بخش شود. این تنها بخش ماجرا نیست و توسعه گردشگری کشاورزی موجب پویایی در سایر بخش ها نیز می شود؛ از جمله:
- ایجاد خانه های محلی برای اسکان مسافران و اقامت آنها
- سفره خانه های سنتی برای پخت غذاهای محلی
- ایجاد فرصت های مناسب برای فروش محصولات کشاورزی
- به کارگیری افراد محلی باتجربه برای معرفی جاذبه های طبیعی و تاریخی منطقه
- برگذاری جشنواره های مختلف در منطقه زمان برداشت محصول
- فرآوری محصولات تولیدی در روستا به جای خام فروشی آنها
- ایجاد مکان هایی برای انجام بازی های محلی، اسب سواری، تیر اندازی و …
- توسعه صنایع دستی منطقه و ایجاد بازاری برای فروش آنها
نکته مهمی که در همه این موارد وجود دارد این است که در کنار ایجاد تورهای بازدید از یک روستا، کسب و کارهای کوچکی به راه افتاده و میزان بیکاری کاهش می یابد. در نهایت مانع از مهاجرت روستاییان به شهرها شده و حتی مهاجرت معکوس را در پی خواهد داشت. همچنین با حفظ فرهنگ و رسوم روستا، فقر به تدریج ریشه کن شده و کیفیت زندگی روستاییان افزایش می یابد. ماجرا زمانی جالب تر می شود که امکان انجام کارهای کشاورزی و دام داری برای گردشگران فراهم شود. کارهایی از قبیل سحرخیزی و غذا دادن به حیوانات، برداشت محصول، چوپانی، دوشیدن گوسفندها، درست کردن محصولات مختلف از جمله ماست و پنیر و … شاید برای روستاییان تکراری و معمول باشد، اما برای یک گردشگر نه. گاهی انجام این کارها و زندگی در یک کلبه ساده روستایی حس بسیار شیرینی به مسافر خواهد داد.
در بسیاری از کشورهای جهان، گردشگری کشاورزی رونق بسیار زیادی دارد. علاوه بر کشورهای اروپایی، در بخش هایی از آسیا این بخش از صنعت گردشگری طرفداران زیادی دارد. از این کشورها می توان به هند، نپال، سریلانکا و … اشاره کرد. مزارع و روستاهای مختلفی در این کشورها با هدف معرفی محصولات ارگانیک خود به گردشگران تورهایی را راه اندازی کرده اند. سایت های مختلفی نیز وجود دارد که وظیفه معرفی این مزارع را بر عهده دارد. حتی جالب است بدانید که در برخی موارد مکان خواب و غذای رایگان نیز به گردشگر قرار داده می شود و در عوض در مزرعه کارهای کشاورزی و یا دام داری را انجام می دهد.
در ایران نیز با توجه به تنوع روستاها و آداب و رسوم هر منطقه، رونق این نوع از گردشگری آینده ای بسیار درخشان را نسیب مردم این روستاها خواهد کرد. برای فراهم کردن شرایط حتما به هزینه های بسیار گزاف نیاز نیست. در این موارد ایجاد یک کلبه روستایی بسیار تاثیرگذارتر از یک هتل است. البته رعایت مسائل بهداشتی و امنیت، در جلب نظر گردشگران اهمیت زیادی دارد. مناطقی در ایران وجود دارد که در زمینه تولید یک محصول کشاورزی شهرت جهانی دارد. از این مناطق می توان به روستای مانیزان در شهرستان ملایر (استان همدان) اشاره کرد که در زمینه تولید انگور در جهان شناخته شده است. همچنین قائنات (خراسان جنوبی) نیز به پرورش و تولید زعفران باکیفیت در سطح جهانی شهرت دارد. از محصولات پرطرفدار دیگر ایران می توان پسته، انار، گردو، خرمای را معرفی کرد.
ایران، سرزمینی با اقلیم های متنوعی است و در هر گوشه از آن محصولی ممتاز تولید و روانه بازارهای داخلی و خارجی می شود. به دنبال پتانسیل بالای کشاورزی، فرصتی بسیار مناسب در اختیار سرمایه گذاران قرار دارد تا با توسعه این نوع سفرها، وضعیت کشاورزی، گردشگری و اقتصادی کشور را بهبود بخشند.
